Wystawa wirtualna: “Wieści z Warszawy – wydarzenia wokół uchwalenia Konstytucji 3 maja w archiwaliach toruńskich”

Z okazji 230-rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja zapraszamy do obejrzenia wystawy wirtualnej „Wieści z Warszawy – wydarzenia wokół uchwalenia Konstytucji 3 maja w archiwaliach toruńskich”

Oświeceniowe idee, pod wpływem których uchwalono Konstytucję 3 maja 1791 r. były żywe także w Toruniu. Już od połowy XVIII w. wśród tutejszych kręgów mieszczańskich występowały postaci, które można określić jako przedstawicieli oświecenia. Należał do nich choćby Samuel Luter Geret, rajca, burmistrz, a przede wszystkim publicysta i rezydent Torunia na dworze Stanisława Augusta Poniatowskiego w latach 1761-1776. Będąc obecnym na sejmach walczył o utrzymanie pełnej autonomii Prus Królewskich oraz przywrócenie uprzywilejowanej pozycji luteranom toruńskim, którą jak wiadomo utracili po umulcie toruńskim w 1724 r. Toruń od 1454 r., czyli od momentu inkorporacji Prus do Korony Królestwa Polskiego, jak i na mocy późniejszych przywilejów króla Kazimierza Jagiellończyka posiadał swoistą autonomię i podobnie, jak wielkie miasta pruskie, znacznie wyższą pozycję w porównaniu z innymi ośrodkami w Rzeczypospolitej. Stąd też wydarzenia, jakie miały miejsce w II połowie XVIII w., szczególnie zainicjowane reformy państwa w dobie panowania ostatniego króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, żywo interesowały torunian i miejscowe elity intelektualne. Momentem przełomowym tych reform było uchwalenie przez Sejm Wielki ustawy zasadniczej kształtującej ustrój państwa w duchu idei oświeceniowych, jaką była Konstytucja z 3 maja 1791 r. Jaki był stosunek Torunia i innych miast pruskich do Konstytucji? Czy jej uchwalenie miało wpływ na pozycję miasta?

Scroll to Top